Gottlieb Wilhelm Daimler
Με όραμα την αυτοκίνηση
Ο Παύλος Ευθυμίου μάς μεταφέρει στη Γερμανία του 19ου αιώνα, που έμελλε να πρωταγωνιστήσει στη δημιουργία του αυτοκινήτου, χάρη σ' έναν ιδιοφυή εφευρέτη που γεννήθηκε πριν από 175 χρόνια στο Schorndorf της Βαυαρίας
H προσπάθεια του ανθρώπου για την αντικατάσταση του αλόγου με μια νέα, για την εποχή, κινητήρια δύναμη χρονολογείται πριν από περίπου 300 χρόνια. Από τον 18ο αιώνα είχαν δοκιμαστεί διάφοροι μηχανισμοί με ελατήρια ή ακόμη και ιστιοφόρες άμαξες, ωστόσο το πρώτο μηχανοκίνητο όχημα κατασκευάστηκε το 1769 και ήταν ένας τρίκυκλος ατμοκίνητος ελκυστήρας για στρατιωτική χρήση.
Μπορεί, με το πέρασμα δεκαετιών, η λειτουργικότητα των ατμοκίνητων οχημάτων να αναβαθμίστηκε σημαντικά, ωστόσο παρέμεναν δυσκίνητα και συνέχιζαν να τρομάζουν τους κατοίκους των πόλεων και της επαρχίας του 19ου αιώνα, οπότε το πλήρωμα του χρόνου για να δώσουν τη θέση τους σε κάτι διαφορετικό, γρηγορότερο και τελειότερο ως μέσο μεταφοράς δεν θα αργούσε. Τη λύση έδωσε ο Γκότλιμπ Ντάιμλερ, ο οποίος, τελειοποιώντας τον κινητήρα εσωτερικής καύσης και τοποθετώντας τον σε ένα δίτροχο ποδήλατο, δημιούργησε, πριν από 124 χρόνια, την πρώτη μοτοσικλέτα.
Ο άνθρωπος που έδειξε το δρόμο
Ο Γκότλιμπ Ντάιμλερ εξέφρασε από ιδιαίτερα μικρή ηλικία το ενδιαφέρον του για τη μηχανολογία. Στην ηλικία των 13 είχε ήδη ολοκληρώσει το σχολείο, ενώ το 1852 αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτό που είχε κερδίσει την καρδιά και το μυαλό του. Εφυγε από το σπίτι του και βρέθηκε στη Στουτγάρδη, όπου βρήκε την πρώτη του δουλειά ως μηχανικός, αλλά κάτι του έλειπε... Πήγε στο Πολυτεχνείο της Στουτγάρδης και ξεκίνησε με τον καιρό μια περιοδεία στην Ευρώπη, την Αγγλία και τη Γαλλία, προκειμένου να αποκομίσει γνώσεις και εμπειρίες. Στα 29 του δημιούργησε το δικό του εργαστήριο -μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα- σε ένα ορφανοτροφείο. Εκεί γνωρίστηκε με τον 19χρονο τότε Βίλχελμ Μέιμπαχ, τον μετέπειτα στενό συνεργάτη και αδελφικό του φίλο, με τον οποίο συμπορεύτηκαν μέχρι το θάνατο του Ντάιμλερ το 1900. Το 1872, σε ηλικία 38 ετών, οι δύο άντρες εργάζονται στην Deutz-AG-Gasmotorenfabrik, μέτοχοι της οποίας είναι οι Γκούσταβ Λάνγκεν και Νικόλαος Αύγουστος Οττο, ο δημιουργός του τετράχρονου κινητήρα. Στα πρόσωπα των Ντάιμλερ και Μέιμπαχ, οι ιδιοκτήτες της Deutz βλέπουν τους ανθρώπους που θα τελειοποιήσουν τη λειτουργία του τετράχρονου κινητήρα που λειτουργούσε με αέριο καύσιμο. Ομως, τα προβλήματα που υπήρχαν με τον Οττο (φημολογείται πως ζήλευε τον Ντάιμλερ για τις ικανότητές του) ανάγκασαν τον τελευταίο να αποχωρήσει και να κυνηγήσει μόνος του πλέον το όραμα για έναν ελαφρύτερο και αποδοτικότερο κινητήρα ο οποίος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε οτιδήποτε κινείται.
Νέα αρχή στο Κάνστατ
Ντάιμλερ και Μέιμπαχ αποχώρησαν και γύρισαν στη Στουτγάρδη το 1882. Το πρώτο που έκαναν ήταν να αναμορφώσουν τον ξενώνα που είχε στην αυλή του σπιτιού του ο Ντάιμλερ στο Κάνστατ. Στο εμπρός δωμάτιο δημιούργησαν χώρο για τα γραφεία, ενώ στο πίσω μέρος θα φιλοξενούνταν ο απαραίτητος μηχανολογικός εξοπλισμός καθώς και το εργαστήριο. Οι εργασίες κρατούσαν μέρα-νύχτα, κάτι που τρόμαζε ορισμένες φορές τους γείτονες. Η αστυνομία έκανε το καθήκον της, αλλά, πέρα από κινητήρες, τίποτε άλλο δεν βρέθηκε. Οι Ντάιμλερ και Μέιμπαχ πέρασαν αμέτρητες ακόμη ώρες ώστε να καταφέρουν να τροφοδοτήσουν με το κατάλληλο καύσιμο τον τετράχρονο κινητήρα του Οττο και αναζήτησαν αυτό στα υποπροϊόντα του πετρελαίου. Τελικά, η βενζίνη, που μέχρι τότε πωλούνταν στα φαρμακεία, ήταν η επιλογή τους. Φτάνοντας, λοιπόν, στο 1885 έχουμε τον πρώτο κινητήρα εσωτερικής καύσης, ο οποίος ήταν αερόψυκτος, μονοκύλινδρος (μάλιστα, ο κύλινδρος ήταν οριζόντια και μελλοντικά τοποθετήθηκε κάθετα από τους ίδιους) και διακρινόταν για τον υψηλό για την εποχή ρυθμό περιστροφής. Τότε έφτανε μέχρι και 600 στροφές ανά λεπτό και απέδιδε έναν ίππο. Το 1885, τοποθέτησαν τον βενζινοκινητήρα τους σε ένα ξύλινο ποδήλατο και το 1886 έναν βελτιωμένο απόδοσης 1,5 ίππου σε μια τροποποιημένη άμαξα, το πρώτο «βενζινοκίνητο όχημα με τέσσερις τροχούς», με το οποίο ο Γκότλιμπ Nτάιμλερ οδηγούσε στο δρόμο Kάνστατ - Oυντερτιρκχάιμ 123 ολόκληρα χρόνια πριν.
«Στο έδαφος, στο νερό και στον αέρα»
Κύριος στόχος ήταν να δείξουν την αποτελεσματική λειτουργία του νέου κινητήρα και να προκαλέσουν παραγγελίες, αλλά τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά. Ενα σκάφος με τον ίδιο κινητήρα προξένησε, όμως, αρκετό ενδιαφέρον, κι έτσι καλύφθηκε ένα μέρος των εξόδων ανάπτυξης. Ο Ντάιμλερ ενδιαφερόταν κυρίως να τοποθετήσει τους προηγμένους πολύστροφους κινητήρες του σε οτιδήποτε κινείται, να σχεδιάσει δηλαδή έναν κινητήρα για την ξηρά, τη θάλασσα και τον ουρανό. Από εκεί προέρχεται και το σήμα της Mercedes. Αν το πρώτο δείγμα ήταν μοτοσικλέτα και το δεύτερο ήταν αυτοκίνητο, δεν πέρασε πολύς καιρός μέχρι να «επιτεθεί» σε ταχύπλοα, τρένα, πυροσβεστικές αντλίες, αερόπλοια, αλλά και, ήδη από το 1888, σε αυτοκινούμενη μηχανή που έκοβε ξύλα. Τα αμέσως επόμενα χρόνια ακολουθούν η παρουσίαση ενός δικύλινδρου σε διάταξη V κινητήρα απόδοσης δύο ίππων και η ίδρυση της Daimler Motoren Gesellschaft το 1890, με διευθυντή σχεδιασμού τον Μέιμπαχ. Σκοπός της εταιρείας ήταν η εκμετάλλευση ανά την Ευρώπη και η μαζική παραγωγή των κινητήρων της. Ο Ντάιμλερ αποχώρησε από την DMG το 1894, ενώ επανήλθε ένα έτος αργότερα, αναλαμβάνοντας αποκλειστικά χρέη συμβούλου, έξι μόλις έτη πριν αποβιώσει στο σπίτι του στο Κάνστατ. Η εταιρεία συγχωνεύτηκε το 1926 με την Benz & Cie, δημιουργώντας τον σημερινό κατασκευαστή των Mercedes, την Daimler-Benz AG.
Ο Γκότλιμπ Ντάιμλερ κατάφερε, μέσω των ελαφρών και αποδοτικών βενζινοκινητήρων που κατασκεύασε, να εκφράσει και να υποστηρίξει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις πεποιθήσεις του. Πεποιθήσεις οι οποίες κινούνταν γύρω από την ελευθερία και τη χαρά που προσέφερε η αυτοκίνηση, η οποία επηρέασε καταλυτικά όλες τις γενιές των ανθρώπων, αλλάζοντάς τες για πάντα, από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και σήμερα.